Kredyty i ugody frankowe w praktyce - z uwzględnieniem wyroków TSUE z 15.6.2023 oraz najnowszego orzecznictwa SN

Problematyka kredytów frankowych wywołuje poważne rozbieżności w orzecznictwie sądowym. Część z nich wiąże się z oceną prawną występujących w nich wad prawnych, jak też charakterystyką żądań procesowych możliwych do wprowadzenia w związku z tymi wadami. Wciąż „odkrywane” są nowe potencjalne wady prawne tkwiące w umowach kredytu frankowego. Co charakterystyczne, nie łączą się one tylko ze stosowaniem niedozwolonych postanowień umownych. Szeroki wachlarz pojawiających się zarzutów należy interpretować jako próbę oderwania wadliwości kredytu frankowego od obrotu konsumenckiego. Bardzo istotnym zagadnieniem jest również problematyka prawna ugód frankowych.

Pojawiają się też trudności w wyborze najbardziej efektywnych instrumentów procesowych w celu realizacji roszczeń wynikających z tych wad. Stanowią konsekwencję niejasnej relacji między bezskutecznością z art. 3851 KC a nieważnością bezwzględną, wątpliwości co do wpływu abuzywności poszczególnych postanowień umownych na ważność umowy oraz trudności w dostosowaniu ogólnych założeń związanych ze stosowaniem powództwa z art. 189 KPC do specyfiki sporów frankowych.

Poważne trudności rodzi również rozliczenie stron wadliwej umowy kredytu frankowego. Zbliżone stany faktyczne mogą być oceniane różnie z uwagi na charakterystykę skutków sankcji z art. 3851 KC, przyjęcie odmiennych zasad rozliczeń, inne stanowisko prawne co do stosowania wyłączeń z art. 411 KC albo ze względu na różnice w ocenie przedawnienia roszczeń. Wciąż też nie ma w pełni ukształtowanej praktyki orzeczniczej co do możliwości skutecznego dochodzenia przez kredytodawcę wynagrodzenia za korzystanie z kapitału czy zakresu powołania się na prawo zatrzymania. Wszystko to stwarza stan dużej niepewności prawnej co rzutuje zarówno na decyzję czy w ogóle podjąć próbę sądowego podważenia umowy kredytu frankowego jak też rodzi duże trudności praktyczne przy formułowaniu żądań pozwu w zakresie roszczeń restytucyjnych.

Na szkoleniu zostaną kompleksowo omówione wszystkie aspekty sporu frankowego:

• kształt żądania pozwu,
• interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c.,
• podstawowe wady prawne umów kredytu we frankach,
• zasady rozliczeń stron w razie stwierdzenia nieważności umowy kredytu we frankach,
• wynagrodzenie za korzystanie z kapitału - z uwzględnieniem opinii Rzecznika Generalnego w sprawie C-520/21,
• prawo zatrzymania w sporze frankowym,
• przedawnienie roszczeń o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie wadliwej umowy kredytu frankowego,
• wygaszenie sporu frankowego w drodze nowego modelu ugody frankowej.

Bardzo istotnym zagadnieniem, omawianym w ramach szkolenia jest problematyka prawna ugód frankowych. To zagadnienie jest dość szczegółowo omówione w orzecznictwie TSUE i orzecznictwie polskich sądów, a jednocześnie wywołuje duże zainteresowanie z uwagi na wdrażaną obecnie koncepcję wygaszenia sporu frankowego w drodze nowego modelu ugody frankowej. Są to stosunkowo nowe rozwiązania prawne, które nie były dotąd rozpoznawane przez sądy. Stąd też szczegółowa analiza problematyki ugód frankowych może się okazać bardzo atrakcyjna dla potencjalnych uczestników szkolenia. W ramach szkolenia Prelegent odniesie się do dostępnych propozycji ugód proponowanych przez KNF oraz poszczególne banki i dokona ich oceny prawnej z uwzględnieniem kryteriów wypracowanych w orzecznictwie TSUE i orzecznictwie polskich sądów.

Na szkoleniu omówione zostaną również m.in.:

• wygaszenie sporu frankowego w drodze nowego modelu ugody frankowej,
• zasady uwzględniania orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości EU (co stanowi dużą trudność dla pełnomocników i sędziów), w tym zasada autonomii proceduralnej,
• związanie wskazówkami TSUE,
• wykładnia prounijna,
• liczne problemy pojawiające się w polskiej praktyce orzeczniczej, w tym kształt żądania pozwu, wynagrodzenie za korzystanie z kapitału,
• wynagrodzenie za korzystanie z kapitału,
• prawo zatrzymania w sporze frankowym,
• przedawnienie roszczeń o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie wadliwej umowy kredytu frankowego.

Prelegent będzie opierał się na najnowszym orzecznictwie europejskim i polskim.

Dla kogo jest to szkolenie?

Szkolenie adresowane jest do wszystkich osób zainteresowanych problematyką kredytów frankowych, w tym: adwokatów i radców prawnych oraz aplikantów tych zawodów (zwłaszcza jeśli reprezentują swoich klientów w sporach frankowych oraz przy zawieraniu ugód frankowych), sędziów, referendarzy sądowych i asystentów sędziów, wszystkich innych prawników zajmujących się obsługą prawną kredytów frankowych oraz doradzających w kwestii zawierania ugód frankowych, osób, które chcą wyjaśnić swoją sytuację prawną związaną z kredytem frankowym albo możliwością zawarcia ugody frankowej.

1. Dochodzenie roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego na podstawie przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych.

• Podstawowe założenia interpretacyjne dotyczące warunków nieuczciwych z Dyrektywy 93/13.
• Podstawowe założenia interpretacyjne dotyczące niedozwolonych postanowień umownych z art. 3851 – art. 3853 KC.
• Wadliwe klauzule waloryzacyjne i spreadowe.
• Naruszenie przedkontraktowego obowiązku informacyjnego względem konsumenta.

2. Dochodzenie roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego z uwagi na naruszenie przepisów ustawy.

• Naruszenie zasady walutowości.
• Naruszenie art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo Bankowe.

3. Dochodzenie roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego z uwagi na naruszenie zasad współżycia społecznego oraz właściwości (natury) stosunku zobowiązaniowego.

• Naruszenie zasad współżycia społecznego.
• Naruszenie właściwości (natury) stosunku zobowiązaniowego.

4. Wzajemny stosunek ochrony realizowanej w związku z naruszeniem przepisów ustawy, zasad współżycia społecznego i właściwości (natury) stosunku zobowiązaniowego oraz ochrony realizowanej na podstawie przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych.

5. Sposób sformułowania żądania pozwu.

• Zależności między brakiem związania postanowieniem umownym w rozumieniu art. 3851 kc a nieważnością bezwzględną postanowienia umownego.
• Możliwości wadliwości całej umowy.
• Przesłanki stwierdzenia wadliwości całej umowy zawierającej niedozwolone postanowienia umowne, z uwzględnieniem orzecznictwa TSUE.
• Charakterystyka wadliwości całej umowy zawierającej niedozwolone postanowienia umowne.
• Konsekwencje procesowych wynikających z art. 321 KPC.

6. Dopuszczalność skutecznego wytoczenia powództwa o ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego na podstawie art. 189 KPC.

• Interes prawny w sprawie o ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego.
• Samodzielne żądanie ustalenia nieważności umowy kredytu frankowego na podstawie art. 189 KPC.
• Żądanie ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego na podstawie art. 189 KPC obok żądania zapłaty.

7. Podstawowe zasady rozliczenia stron w związku z wadliwą umową kredytu frankowego.

• Z pasady rozliczenia stron z wadliwej umowy zawierającej warunki nieuczciwe według dyrektywy 93/13.
• Podstawa prawna dla dochodzenia roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego w polskim systemie prawnym.
• Teoria salda i teoria dwóch kondykcji.
• Dopuszczalność stosowania art. 411 pkt 2 KC i art. 411 pkt 4 KC.

8. Rozliczenie stron według stanowiska przyjętego w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021r. (III CZP 6/21).

9. Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału - z uwzględnieniem opinii Rzecznika Generalnego w sprawie C-520/21.

10. Prawo zatrzymania w sporze frankowym.

11. Przedawnienie roszczeń o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie wadliwej umowy kredytu frankowego.

12. Ugody frankowe.

• Kryteria oceny dopuszczalności „umowy – ugody” wyłączającej ochronę z dyrektywy 93/13 w orzecznictwie TSUE.
• Dotychczasowa praktyka orzecznicza polskich sądów w zakresie oceny aneksów zawieranych w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 29 lipca 2011r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z. 2011r. Nr 165, poz. 984).
• Omówienie nowych propozycji ugód proponowanych przez KNF oraz poszczególne banki pod kątem ich zgodności z dyrektywą 93/13 i przepisami KC oraz wskazanie podstawowych konsekwencji prawnych wynikających z ugód.