Praktyczne aspekty dostępu do informacji publicznej w sądach powszechnych

W jaki sposób prawidłowo przeprowadzić postępowanie zainicjowane wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej, skierowanym do sądu powszechnego przy uwzględnieniu specyfiki organu władzy sądowniczej? 

Przedmiotem szkolenia jest przedstawienie sposobu postępowania z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej skierowanym do sądu powszechnego jako dysponenta szczególnego rodzaju informacji pozyskanych m.in. w toku postępowań cywilnych, wykroczeniowych i karnych. Wskazane zostaną również modelowe sposoby przeprowadzenia postępowania dostępowego (fazy postępowania) w kontekście wykorzystania poszczególnych instytucji zawartych w KPA.

Sądy powszechne są dysponentami różnych informacji, które mogą zostać zakwalifikowane jako informacje publiczne. Jak każdy inny podmiot zobowiązany do udostępniania informacji sąd powszechny dysponuje informacjami o administracyjnych aspektach własnej działalności (np. sprawy pracownicze, wydatki na bieżącą działalność, umowy zawierane z podmiotami zewnętrznymi). Jako organy władzy sądowej dysponują również specyficznymi informacjami znajdującymi się w aktach sądowych oraz sporządzają w ramach rozpatrywania spraw indywidualnych dokumenty urzędowe w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 ro dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 902), tj. wyroki. Powyższe informacje mogą być przedmiotem wniosków o dostęp do informacji publicznej, których prawidłowe rozpatrzenie wymaga uwzględnienia niekiedy przepisów procesowych różnych gałęzi prawa.

Cel szkolenia

• Wskazanie Uczestnikom zasad dostępu do informacji publicznej zawartej w materiałach pozostających w dyspozycji sądu.
• Omówienie najczęstszych błędów popełnianych przez pracowników sądów przy rozpatrywaniu wniosków dostępowych.
• Udzielenie praktycznych wskazówek co do formy, trybu oraz podstawy prawnej żądania od wnioskodawcy uzupełnienia wniosku.
• Wyjaśnienie, na czym polega odpowiednie zastosowanie KPA na gruncie procedury dostępowej przed sądem powszechnym.
• Przedstawienie zakresu ochrony prywatności sędziów oraz pracowników sądów jako osób, o których informacje mogą być przedmiotem wniosków dostępowych.
• Omówienie wymagań co do formy i treści rozstrzygnięć kończących postępowanie dostępowe oraz zasad ich doręczania zgodnie z KPA.
• Wskazanie cech i formy zakończenia postępowania odwoławczego od decyzji wydanej w postępowaniu dostępowym przez prezesa sądu,.
• Przedstawienie w oparciu o studium przypadków spraw o dostęp do informacji publicznej najczęściej popełnianych błędów w ogólnej procedurze administracyjnej.

Na szkoleniu dowiesz się m.in.:

• Czy pozew oraz akt oskarżenia stanowią nośnik informacji publicznej?
• Czy sąd powszechny powinien zapewnić dostęp do akt prowadzonych postępowań osobom w trybie dostępu do informacji publicznej?
• Kiedy wniosek o dostęp do informacji powinien spełniać wymagania pisma składanego w postępowaniu administracyjnym?
• W jakim trybie i pod jakim rygorem można wzywać wnioskodawcę do uzupełnienia treści wniosku?
• Od którego momentu należy stosować KPA w postępowaniu dostępowym?
• Jak prawidłowo przeprowadzić anonimizację takich danych jak imiona i nazwiska stron, adresy, numery ksiąg wieczystych?
• Jakie skutki dla przebiegu postępowania ma kwalifikacja wniosku jako dotyczącego tzw. informacji przetworzonej?
• Czy i kiedy dysponent informacji może badać faktyczne umocowanie pełnomocnika w sprawie o dostęp do informacji?
• Którzy pracownicy sądów powszechnych są osobami pełniącymi funkcje publiczne, których ochrona prywatności jest ograniczona w postępowaniach dostępowych?
• Czy sądy są zobowiązane do ochrony tajemnicy adwokackiej i radcowskiej?
• Jakie dane dotyczące sędziego sądu powszechnego powinny podlegać udostępnianiu?
• Jakie składniki powinna zawierać decyzja administracyjna prezesa sądu wydawana w sprawie o dostęp do informacji publicznej?
• Czy dopuszczalne jest przesłanie decyzji administracyjnej wydanej w postępowaniu dostępowym na prywatny mail wnioskodawcy?
• W jaki sposób należy określić opłatę odzwierciedlającą koszty poniesione przez sąd powszechny w związku z udostępnieniem informacji publicznej?

Dla kogo jest to szkolenie?

Adresatami szkolenia są prezesi sądów powszechnych, pracownicy administracyjni, w tym w szczególności kierownicy sekretariatów w poszczególnych wydziałach sądów powszechnych, prawnicy praktycy odpowiedzialni za nadzór i opiniowanie w strukturze sądów powszechnych prawidłowego rozpatrzenia wniosków o udostępnienie informacji publicznej (głównie radcowie prawni) oraz prawnicy biorący udział w procesie udostępniania informacji publicznej w strukturze sądów powszechnych jako podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji lub reprezentujących sądy w postępowaniu sądowo-administracyjnym ze skarg na sposób rozpatrzenia wniosku dostępowego przed sąd powszechny.

1. Zakres przedmiotowy dostępu do informacji pozostającej w dyspozycji sądów.

•  Definicja informacji publicznej.
• Problem nadużycia prawa do informacji a utrata charakteru informacji publicznej.
• Informacja z akt postępowań sądowych jako przedmiot informacji publicznej.
• Wokanda sądowa a informacja publiczna.
• Zakres jawności wyroków sądowych.
• Dokumentacja pracownicza pracowników sądów a informacja publiczna.

2. Zakres podmiotowy prawa do informacji publicznej.

• Wnioskodawca.
• Procesowe aspekty występowania z wnioskiem dostępowym za pośrednictwem pełnomocnika.
• Przypadki uzasadniające potrzebę identyfikacji wnioskodawcy.
• Strona postępowania sądowego jako wnioskodawca.
• Organizacja społeczna jako wnioskodawca.

3. Wniosek jako podstawa procedowania postępowania przed sądem powszechnym

• Wniosek – wymagania formalne.
• Tryb wezwania do uzupełnienia braków lub wyjaśnienia zakresu wniosku.
• Problem wniosku anonimowego.
• Postępowanie w przypadku nieuzupełnienia wniosku dostępowego.
• Dopuszczalność pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

4. Udostępnienie informacji publicznej przez sąd powszechny.

• Czynność materialno-techniczna udostępnienia – wymagania formalne.
• Dopuszczalność oraz obowiązek anonimizacji kopii nośnika informacji.
• Anonimizacja danych posiadanych przez sądy: nazwiska stron, adresów, wyroków sądowych itd.

5. Inne formy zakończenia postępowania dostępowego czynnością materialno-techniczną.

• Informacja o wyłączeniu stosowania ustawy ze szczególnym uwzględnieniem wyłączeń wynikających z ustaw procesowych stosowanych przez sądy.
• Informacja o nieposiadaniu przez sąd poszukiwanej informacji.
• Informacja o wcześniejszym upublicznieniu informacji przez sąd.

6. Przesłanki ograniczenia prawa do informacji publicznej będącej w posiadaniu sądu.

• Informacja niedawna.
• Inne tajemnice ustawowo chronione ze szczególnym uwzględnieniem tajemnicy adwokackiej i radcowskiej.
• Prywatność osoby fizycznej ze szczególnym uwzględnieniem ochrony prywatności stron postępowań oraz pracowników sądów powszechnych.
• Tajemnica przedsiębiorcy ze szczególnym uwzględnieniem tajemnicy przedsiębiorców zawierających umowy z sądami.

7. Przebieg postępowania zainicjowanego wnioskiem dostępowym.

• Skuteczność złożenia wniosku i termin na jego rozpoznanie.
• Etap formalny rozpatrywania wniosku.
• Ustalenie opłaty odpowiadającej kosztom udostępnienia.
• Odmienności proceduralne dotyczące udostępnienia informacji przetworzonej.
• Zakres zastosowania przez sąd powszechny przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniu dostępowym.
• Umorzenie postępowania dostępowego.
• Decyzja o odmowie dostępu do informacji publicznej.

8. Sąd powszechny w postępowaniu zmierzającym do zakwestionowania czynności materialno-technicznej lub decyzji prezesa sądu w sprawach dostępowych.

• Postępowanie odwoławcze i jego specyfika.
• Postępowanie przed sądem administracyjnym ze skargi na bezczynność.
• Postępowanie przed sądem administracyjnym ze skargi na decyzję odmawiającą dostępu do informacji publicznej.